Libanon



Voorwoord

De Libanese Burgeroorlog duurde van april 1975 tot oktober 1990. 

Nederland heeft van 1979 tot 1985 een bijdrage geleverd aan een U.N. vredesmissie om de vechtende partijen daar, uit elkaar te houden, maar de Nederlandse regering heeft daar toen vooral jonge dienstplichtigen naar toe gestuurd. De meesten waren nog geen 20 jaar oud en ik was één van hen. (Ben in Libanon 20 geworden.) We werden er heen gestuurd om een, niet echt bestaande vrede te bewaren en het werd "in the service of peace.” genoemd. Ze hadden het echter beter "striving for peace" kunnen noemen.

Palestina

Aan het begin van de vorige eeuw, maar vooral tijdens de holocaust van het nazi regime in de tweede wereldoorlog (1940-'45) zijn honderduizenden Joden naar Palestina gevlucht. Palestina zagen zij als hun, door god beloofde land dat, sinds de val van het Ottomaanse rijk in de eerste wereldoorlog (1914 tot 1918) een Brits mandaat gebied in het midden oosten was geweest.

In 1948 is daar de staat Israel gesticht. Veel van de daar wonende, Palestijnse, moslim bevolking is toen door de joden uit het gebied verdreven. Hele dorpen werden ontruimd en platgebrand. De verjaagde Palestijnen vonden, na de nodige  omzwervingen, uiteindelijk hun toevlucht in Libanese vluchtelingen kampen. Maar van daaruit bleven ze natuurlijk wel proberen om Palestina te heroveren van de joden. 

De gijzeling tijdens de Olympische Spelen van 1972 is een bekend voorbeeld van de acties die de Palestijnen hebben ondernomen om hun land terug te krijgen. Bij die gijzeling werden uiteindelijk alle elf leden van de Israëlische, Olympische ploeg gedood.

Libanon

In 1920 werd Libanon toegewezen als een Frans mandaatgebied en ook Syrië kwam toen onder Frans bestuur. Veel Syriërs beschouwden Libanon toen, als een deel van hun land.

Tot de jaren dertig was het betrekkelijk rustig in Libanon. In 1936 stelde de Franse Volksfront-regering van León Blum de Libanese onafhankelijkheid in het vooruitzicht. De Maronieten (christenen) streefden naar een Libanese staat, die nauw verbonden zou zijn met (het katholieke) Frankrijk, terwijl de soennieten en een deel der Grieks-Orthodoxen streefden naar een 'Groot-Syrië'. Na de val van het kabinet-Blum in Frankrijk (1936) ging het plan voor Libanese autonomie weer in de ijskast.

In 1937 werd de maronitische (fascistoïde) Libanese Falange opgericht door de Olympische atleet Pierre Gemayel.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kozen zowel Libanon en Syrië de kant van Vichy-Frankrijk (Vichy-Frankrijk is de naam voor het onbezette deel van Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog.)

Medio 1941 werden Libanon en Syrië door de geallieerden en de Vrije Fransen van generaal Charles de Gaulle op de Vichy-regering veroverd. De nieuwe Franse gouverneur-generaal, stelde toen de onafhankelijkheid van Libanon in het vooruitzicht.

In 1943 werd het Franse mandaat over Libanon opgeheven en werd Libanon een onafhankelijke republiek. Beshara al-Khouri, een maronitisch christen werd president, terwijl Riyad al-Solh, een soennitische moslim, premier werd. Adel Osseyran, een sjiiet, werd vervolgens parlementsvoorzitter. Om religieuze spanningen in de toekomst tegen te gaan, maar ook om de maronitische en soennitische status quo over Libanon te bewaren, sloten Khouri en Solh het Nationaal Pact. Het Nationaal Pact had ten doel, zowel de Maronieten, de soennieten, en ten dele de sjiieten tevreden te stellen. Bepaald werd dat de president altijd een christen (maroniet) zou zijn, de premier een soenniet en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden een sjiiet. Libanon zou zich cultureel zowel op Europa als op de Arabische Landen oriënteren. Tijdens een eventueel Arabisch conflict zou Libanon neutraal blijven

Toen ik november '81 als negentien-jarige, dienstplichtige, soldaat naar Libanon werd gestuurd, Was ik me echter helemaal niet bewust van al die geschiedenis. Ik was nog niet zo lang van school en daar was geschiedenis al nooit m'n favoriete vak geweest. Voor "het journaal" had ik me sowieso al niet echt geïnteresseerd want als opgroeiende jongen in het rijke westen, heb je natuurlijk wel wat belangrijkers aan je hoofd dan naar dat nieuws te kijken. Ook tijdens de opleiding in het leger, is me, zover ik me dat nu herinner, over de Libanese geschiedenis nooit iets verteld. Ik weet bijvoorbeeld nog goed hoe verrast ik was toen ik las dat Libanon pas sinds 1943 een onafhankelijke staat is.

Als ik trouwens nu naar m'n oude Libanon foto’s kijk, zie ik daar vooral een adolescent met een geladen geweer die zich "heel wat” voelt. Ze geven me ook vooral een gevoel van weemoed, een soort goeie ouwe tijd gevoel. Toen ik aan dit verhaal begon, had ik ook die avontuurlijk jongeman van toen in gedachte, maar ik geloof dat het uiteindelijk vooral het verhaal is geworden van een opa die terugkijkt.