Dienstplicht

in Libanon

Voorwoord

Mijn naam is Henk Pas en dit is mijn persoonlijke verhaal. Een verhaal waarin waarin ik op zoek ben naar de ervaringen van m'n diensttijd in Libanon. Een voor mij, heel belangrijke periode van m'n leven.

De Nederlandse krijgsmacht bestaat nu uit beroepspersoneel, maar dat is niet altijd zo geweest. Er bestaat ook nog steeds zoiets als een dienstplicht voor mensen van 17 tot 45 jaar. Die dienstplichtigen worden echter niet meer actief opgeroepen en er zijn ook geen plannen om dat weer te gaan doen. 

De dienstplicht is in Nederland dus niet afgeschaft, maar sinds 1-5-1997 is wel de opkomstplicht "uitgesteld". Het oproepen van dienstplichtigen zou nu niet eens meer kunnen omdat er gewoon niet meer genoeg kazernes, instructeurs en materieel (zoals uniformen en voertuigen) voorhanden zijn en het zou jaren van voorbereiding vragen om dat weer te gaan instellen.

Wie 17 jaar wordt, krijgt nog wel een brief van de overheid over de inschrijving voor de dienstplicht. Ook mensen die tot hun 35e (opnieuw) Nederlander worden, krijgen de brief.

Sinds 1 januari 2020 geld die dienstplicht ook voor vrouwen. Tegenwoordig krijgen dus ook vrouwen die 17 jaar worden zo'n brief van de overheid. Allemaal officieel en correct dus. Verder als het ontvangen van die brief gaat de dienstplicht echter niet meer.

Toen ik 17 was, was de dienstplicht echter nog een heel normale onderbreking onderweg naar de volwassenheid die de meeste, toen nog alleen jongens, moesten ondergaan. Voor iedereen begon dat met de oproep voor de militaire "keuring". Toen ik die oproep kreeg werkte ik net een paar maanden bij m’n eerste baas en had ik nog vooral de ruige verhalen van m'n oudere broer (5 jaar ouder dan ik) in gedachte. Collega’s op m'n werk hadden er geintjes over gemaakt en gezegd dat ze in het leger, eindelijk een echte, vent van me zouden gaan maken. Met ongeveer dat idee ben ik er toen ook aan begonnen. 

Bij die keuring had ik nog ja geantwoord op de vraag of ik bereid was om voor de V.N. inzet te worden maar ik had er toen helemaal niet bij nagedacht waar ik nou precies ja op had gezegd.

Het had goed gevoelt en dat was toen meestal goed genoeg voor mij. Met die instelling ben ik dus toen ook aan m'n diensttijd begonnen en werd ik "gewoon" naar Libanon gestuurd. 

Toen ik aan de eerste versie van dit verhaal begon, had ik  vooral het avontuur van toen in gedachte en ik vroeg me af wat ik eigenlijk nog van die tijd wist. Ik wou dus vooral een ruig verhaal vertellen over m'n Libanon tijd. Zoiets waar je later, als oude man je kleinkinderen mee kunt vervelen.

Ik had toen jaren niet meer echt aan Libanon gedacht en vroeg me af wat ik eigenlijk nog kon opduikelen uit stoffige achterkamers van mijn geheugen. Het schrijven van dit verhaal heeft me vooral de voor mij belangrijke herinneringen weer terug gegeven.

Nu, jaren later dit verhaal teruglezend, voel ik het meeste bij het deel over m'n terugkeer naar Nederland en als ik door m’n Libanon foto’s kijk, zijn dat vooral veel foto’s van een jongen die staat te poseren met een geladen wapen, (klik) en zich daarbij helemaal "het mannetje” voelt. Die foto’s representeren voor mij dan ook niet echt mijn voornaamste gevoel dat ik heb over m’n Libanon tijd. Foto's maakte ik toen, of liet ik maken op momenten dat ik niets te doen had. Gelukkig heb ik in de laatste weken, met m'n laatste fotorolletje ook nog wat foto's van het landschap gemaakt. Ik heb echter altijd het gevoel dat ik vooral veel foto's, niet heb gemaakt.

Dit verhaal gaat echter ook over de vervreemding en het onbegrip die ik heb ervaren bij m’n terugkomst in Nederland want aan de ene kant zijn we in die tijd door de media weggezet als vakantie-soldaten die vooral  lekker in de zon hadden gezeten en aan de andere kant was er de totaal ontbrekende nazorg van het Nederlandse leger. De enige "nazorg" die ik feitelijk heb gehad, was een veel te langdradige toespraak op een moment dat ik daar helemaal geen behoefte aan had.

Bij terugkomst in Nederland dus, toen we werden bedankt voor de inzet en meer van dat soort officieel geneuzel.